Cube design museum is het enige museum in Nederland dat volledig gewijd is aan het designproces. Design met inhoud, als antwoord op menselijke behoeften of emoties.
Resulterend in gebruikselementen die impact hebben op de wereld.
Dat geldt zeker voor de expositie Everything You Always Wanted to Know About Toilets, But Were Afraid to Ask (mei 2017 – januari 2018). Een designmanifestatie rondom onze toiletgang.
Maurice Mentjens werd gevraagd deze, in opzet reizende expositie vorm te geven.
3D en 2D
Doel van de curatoren is een breed publiek kennis te laten maken met industriële, maatschappelijke en sociale oplossingen op het gebied van sanitair. In een 11-tal thema’s wordt de geschiedenis van het toilet uiteengezet. Dit in relatie tot culturele gebruiken en veranderende denkbeelden over hygiëne en milieu. Mentjens: “Cube selecteerde daarvoor een keur aan objecten: toiletpotten, urinoirs en accessoires. Ondersteund door tweedimensionale informatie: tekst, foto’s, prints en projecties. Tot de missie behoorde ook de opzet van een Designlab.
Een plek waar publiek en vormgevers zich over de toekomst van de toiletruimte zouden kunnen buigen.”
hygiënisch wit, luxueus zwart
In het Cube design museum moest de expositie verdeeld worden over twee etages.
Mentjens: “Om die reden hebben we twee duidelijk onderscheiden gedeeltes ontworpen. Uitgevoerd in klinisch wit en luxueus zwart. De witte etage oogt helder met veel licht.
Hier worden thema’s als hygiëne, milieu en gezondheid uitgediept. Denk aan watergebruik, recycling en medische aspecten.”
In het tweede deel van de expositie staat het toilet als sociale ruimte centraal. Een plek om te ontmoeten of juist om privacy te zoeken. Tegenwoordig vaak vormgegeven als statement: luxueus sanitair, designaccessoires en wellness comfort. Maar ook genderneutrale en emancipatoire oplossingen vallen hieronder. “Deze meer emotionele aspecten hebben we vertaald in een omfloerste, donkere sfeer. Objecten staan tegen een zwarte achtergrond en worden met spots theatraal uitgelicht.”
betegeld landschap
Qua routing opteerde de opdrachtgever voor een ‘ontdekkingstocht’. Flexibel van opzet, mede gelet op het reizende karakter. “Als antwoord hebben we modulaire vlonders ontwikkeld en een losstaande, meanderende wand”, wijst Mentjens. “Een soort landschap waar je doorheen kunt dwalen. Eén vlonder is gedeeld met een verticale expositiewand. Op de tweede vlonder staat een rij ‘kleinste kamertjes’: wc-hokjes waarbij projecties zorgen voor extra beleving.”
Overkoepelende beeld is de sanitairlook. “Wie sanitair zegt, zegt tegel. En dan vooral dat iconische 15x15cm tegeltje met grijze voeg.” Omdat echt tegelwerk relatief zwaar en duur is, werden zwarte MDF panelen beplakt met zwart en wit melamine en vervolgens ingefreesd met een lijnraster. “Een efficiënt alternatief. Simpel te hanteren en op maat te zagen voor gebruik in andere expositieruimtes. Door het type belichting is het verschil met echte tegels vrijwel niet te zien.”
designlab
Cube cureert niet alleen exposities, maar wil ook expliciet fungeren als multidisciplinair laboratorium. Waar bezoekers, studenten en ontwerpers actief mee kunnen denken over maatschappelijke vraagstukken. In dit geval het toilet van de toekomst. Extra urgent, gegeven het feit dat anderhalf miljard mensen nog steeds geen toegang hebben tot hygiënisch sanitair.
Dit Designlab is toepasselijk gedecoreerd met geluiddempende wc-rollen. De grote betegelde aanschuiftafel is voorzien van uitnodigende ‘opstapjes’ naar een betere wereld.
Cube design museum maakt samen met het Continium discovery center en het Columbus earth center deel uit van het Museumplein Limburg. Een initiatief van Stichting Museum voor Industrie en Samenleving.
Grafische vormgeving: Homo Ludens, Heerlen.
