






Ipanema Grand Cafe
Bonnefantenmuseum, Maastricht 2004Het prachtige gebouw werd door Aldo Rossi ontworpen. Het meubilair en de bar van het Grand Café waren eveneens een ontwerp van Rossi, maar de nieuwe eigenaren wilden een geheel nieuwe inrichting.
Het was geen gemakkelijke opdracht. Het zijn twee grote ruimtes (samen 400 m2) waarvan de toren een heel slechte akoestiek had en de grote ruimte geen mooie lichtinval. De ruimtes moesten voor verschillende doeleinden gebruikt kunnen worden; er waren 2 nieuwe bars nodig, nieuw meubilair en we beschikten maar over een klein budget.
Vanwege de hoge flankerende gebouwen van het museum viel er bijna uitsluitend indirect licht door de grote ramen naar binnen. Het interieur werd verder aangelicht door weinig sfeervolle P.L. lampen. We hebben gekleurde perspex platen voor de ramen gehangen die het daglicht deels tegenhouden en deels kleuren. ’s Avonds branden er gloeilampen achter deze platen; dat levert een heel mooi beeld en licht op. Het idee voor deze perspex platen is ontstaan door het kunstwerk van Richard Serra dat buiten voor de ramen staat : grote rechthoekige staalplaten die als vrijstaande muren achter elkaar staan.
In het ontwerp van Aldo Rossi stond de bar in het midden voor de keuken. De nieuwe witte bar is veel groter en excentrisch opgesteld waardoor de ruimte in twee ongelijke delen wordt verdeeld. De linkerwand van de keuken is nu zwart en de rechterwand is met hout bekleed. Omdat de ruimte verschillende functies heeft, zijn rond de bar verschillende gebieden gecreëerd, wat het interieur bovendien meer spanning geeft.
De bar wordt geflankeerd door een houten bank, een houten zuil en een houten keukenwand die van hetzelfde hout als de vloer zijn gemaakt en zo een autonoom gebied creëren. De wand achter de bank en die tegenover de bar werden door ‘Muurbloem’ beschilderd in een hip ‘Pippi Langkous’-achtig patchwork van moderne en oude patronen. De wandschildering met haar vrolijke kleuren en motieven omarmt de ruimte en vormt een perfecte aanvulling op het verder strak vormgegeven interieur. De ruimte rond de houten bank-zuil-keukenwand wordt tijdens feestjes gebruikt als dansvloer en podium. De houten bank kan namelijk worden omgebouwd tot een podium door de blokken anders te rangschikken of op elkaar te stapelen tot een ‘d.j. booth’.
Het podium (toneel) loopt door in de vloer en is van hetzelfde hout gemaakt. Het toneel loopt dus ook letterlijk door in de ruimte waar het publiek staat. Ik heb hiermee het idee van Shakespeare: “All the world’s a stage and all the men and women merely players” proberen te verbeelden.
Voor de grote ramen is een lange grijze bank geplaatst gemaakt van schuimrubber, die is behandeld met een speciale P.U. coating. Voor de bar staat een grote kartonnen leestafel die geheel is opgebouwd uit lagen honingraatkarton. Het karton is met een kunststof coating behandeld waardoor de randen meer stevigheid krijgen. De lampjes boven de leestafel zijn naar alle kanten te richten en zijn speciaal voor Ipanema ontworpen. De ruimte aan de andere kant van de bar wordt altijd als café gebruikt. Ook tijdens feesten blijven tafels en stoelen staan, zodat gasten daar iets kunnen eten of drinken.
De toren wordt gebruikt voor feesten, recepties en concerten.
Op de wand heeft beeldend kunstenaar Fons Haagmans banen in heraldische kleuren aangebracht. In het midden van de toren heb ik een heel grote lamp gemaakt die Haagmans’ werk mooi egaal aanlicht. Met een diameter van 3 meter en een hoogte van 5 meter is het een architectonisch element; eigenlijk een tweede binnentoren, een herhaling van de binnentoren bij de hoofdingang. Een ander belangrijk punt was de slechte akoestiek, veroorzaakt door de enorme galm in deze ronde ruimte. Mijn idee was om ter verbetering van de akoestiek in de lamp grote geluiddempende panelen te hangen. Die zijn uiteindelijk vervallen omdat het museum een geluiddempend plafond heeft aangebracht. Zo ontstonden nieuwe mogelijkheden om met licht te spelen. Dimbare TL-armaturen vormen de basisverlichting. Beamers en scanners projecteren van binnenuit figuren en bewegende lichtbeelden op de grote stoffen koker.
Verder hangt onder in de lamp een speciaal ontworpen grote schijfvormige speaker, die het geluid de hele ruimte instraalt.
Tenslotte kwam er een grote zwarte bar van glasvezel en epoxy en ronde tafels van verschillende diameters die als eilanden door de ruimte zweven. Afgezien van de stoelen en een aantal lichtarmaturen werd alles speciaal voor Ipanema ontworpen.