Begin mei 2011 werd het Airport Park op Schiphol geopend. Een letterlijk groene verblijfsruimte met een eigen dakterras. Samen met Amsterdam Airport Schiphol concretiseerde ontwerper Maurice Mentjens het stadspark idee. Een geromantiseerd zitlandschap bedoeld om te ontspannen, ingedeeld in verschillende belevingsgebieden.

Schiphol is één van de zeer weinige luchthavens ter wereld waar wachten een belevenis kan zijn. Geen oersaaie wachtruimtes of uniforme shopping malls, maar verblijfszones die inspirerend zijn ingericht volgens thematische concepten. Reizigers brengen op een vliegveld vaak structureel een aantal uren door en moeten zich thuis voelen, ongeacht hun culturele achtergrond, zo is het idee. Maryan Brouwer is conceptontwikkelaar bij Schiphol en bedacht een nieuw, gastvrij thema dat inhaakt op de huidige aandacht voor het milieu: het parkconcept. Want voor veel mensen staat ‘groen’ toch symbool voor meer abstracte begrippen als milieubewustzijn en duurzaamheid. Zaken waar Schiphol hard aan werkt, maar die vaak niet direct zichtbaar zijn.

Volkspark

Mentjens staat te boek als ‘ontwerper van de verbeelding’, een vormgever die graag werkt met symbolen, associaties en verwijzingen. ‘Precies diegene die dit stadspark idee een betekenisvolle meerwaarde kan geven’, dachten ze bij Schiphol. In nauwe samenwerking met Maryan Brouwer werd het interieur en het bijbehorende dakterras ontworpen en gedetailleerd.

Uitgangspunt van het concept was de herinnering aan het originele ‘volkspark’, zoals dat eind 19e, begin 20e eeuw als sociale vernieuwing wereldwijd opgang deed. Een stukje natuur, middenin de stad, expliciet bedoeld voor flaneren en recreëren door iedereen; van hoog tot laag, van jong tot oud. In Nederland is het Amsterdamse Vondelpark daar (nog steeds) een goed voorbeeld van. Het park werd oorspronkelijk aangelegd in de Engelse landschapsstijl – een romantische, parkachtig setting die verrassende doorkijkjes biedt. In de praktijk vaak gestalte gegeven door een groot, liefst glooiend grasveld, omgeven door boomgroepen waarachter zich weer nieuwe, verrassende ensceneringen ontvouwen.

Diezelfde ruimtelijke lay-out is in het Airport Park neergelegd. ‘Grondslag’ is de vloer van eiken stroken, plaatselijk groen ingekleurd. Daarop staan ogenschijnlijk willekeurig de elementen geplaatst die de coulissen vormen en de blik telkens verder leiden, de ruimte in, richting het dakterras in de openlucht. Versterkt door een oplopende sequentie van verschillende niveaus: vlonders met grastapijt, een picknick eiland belegd met het bekende rode frietzak-ruitje, plantenbakken in het midden van ronde banken en een meanderende landschapsbank.

Moederboom

Een echt rustgebied kon dit Airport Park natuurlijk niet worden, daarvoor zijn de functies van een vliegveld te complex en de verblijfsduur te kort. Primair in elke intensief gebruikte bezoekerszone staat de routing. Hier uitgewerkt in het vloerontwerp. Een vijftal grote cirkels in verschillende tinten groen markeren de functionele gebieden: horeca, retail, KPN Internet Zone, KLM lounge en de nissen bij de vide die uitkijkt over de entree bij Lounge 1. Tussen de cirkels door lopen blank gelakte vloerdelen als slingerende paden tussen groene velden.

Opvallend zijn de verticale elementen die dit Airport Park een beschut gevoel geven: bomen die onstuitbaar door het plafond lijken te groeien. De stammen zijn echt, de kruinen (uiteraard) van kunstbladeren. Zoals in alle oude parken staat ook hier in het midden een ʻmoederboomʼ in de vorm van een dikke stam van een 130 jaar oude beuk.

Voor de wanden is het principe van het ‘trompe l’oeuil’ gekozen, het schijnbare vergezicht. Hier uitgewerkt in de vorm van helder verlichte fotowanden van bekende parken overal ter wereld. Zo wordt de beleving van het Airport Park echt internationaal. Reizigers kunnen zich naar believen in het Vondelpark wanen, maar evengoed in het New Yorkse Central Park. Thuis op reis.

Virtuele vlinders

Net zoals in de volksparken van weleer, staan hier kiosken waarvan de wanden overdag kunnen worden open geklapt. Gevuld met die typische park merchandise: tijdschriften, kranten, bloemen en souvenirs. De keuken van het Park Café doet met z’n gestapelde balken weer denken aan een blokhut, maar dan een kunstzinnige versie in verschillende houtsoorten. Een folie (fr.) zoals je die wel vaker aantreft in de openbare ruimte, bijvoorbeeld in het Parijse Parc de la Villette.

Veel meubels zijn speciaal voor dit Airport Park ontworpen. In het zitgebied de ronde zit-plantenbanken, de grote landschapsbank, de zitboomstammen en de lattenbanken. In het Park Café is de picknick-bank maatwerk, net als de lange houten bank langs de wand en alle tafels, de nissen bij de vide en de klimop stoelen op het buitenterras. Aangevuld met bekend internationaal design: de Vitra Vegetal ‘takken’ stoelen en de houten krukjes van Tom Dixon in het Parkcafé, de Vitra Amoebe, Relaystoelen van Artifort en zitzakken van Zanotta in het zitgebied, de picknick bank (Cassecroute) en de ‘jardin de luxembourg’ stoelen op het terras (Fermob).

Om het parkconcept nog meer tot leven te wekken, vliegen er boven het picknick eiland en in de nissen bij de vide virtuele vlinders rond; een aanlokkelijk beeld vanuitLounge 1. De ‘vlinders’ gaan bovendien een interactie aan met de bezoeker. Ze zijn sensor gestuurd en worden door middel van beamers geprojecteerd. Spelen dus maar, met op de achtergrond andere mixed reality zoals dieren- en parkgeluiden. In de buurt van het grote grasveld maakt een geurmachine het parkgevoel helemaal compleet: hier geen kerosine dampen, maar de kruidige geur van vers gemaaid gras…

Duurzaam

Bijzonder aan dit Airport Park is de integratie van duurzame materialen en dito ontwerp-oplossingen. Solartubes brengen het daglicht op verschillende plaatsen naar binnen. Daarnaast is nagenoeg het hele gebied voorzien van led-verlichting. De Relaystoelen zijn hergebruikt en opnieuw bekleed met groen leer. Ook staan er fietsen waarmee de passagiers zelf de energie kunnen opwekken om hun mobiele telefoon of laptop op te laden. Wellicht een sportieve eye-opener voor bezoekers…