Groene vergaderruimte onder de hanenbalken

Hotel/congrescentrum Kasteel Vaeshartelt heeft haar vergaderaccommodatie uitgebreid met een luxueuze boardroom. Het gebruik van zoveel mogelijk duurzame materialen was daarbij een expliciete wens. Maurice Mentjens tekende voor een letterlijk groen ontwerp, geïnspireerd op de Cradle to Cradle gedachte.

Vaeshartelt, gelegen aan de rand van Maastricht, kent een rijke historie. Het van origine middeleeuwse kasteel werd in 1739 verbouwd in Lodewijk XV-stijl. In 1805 kwam daar nog een vleugel in Empire bij. Medio 19e eeuw werd het kasteel verkocht aan grootindustrieel Petrus Regout, beroemd én vermogend geworden met de productie van onder andere aardewerk. Hij maakte van Vaeshartelt een riante residentie, waarbij het omringende landgoed werd omgetoverd in een Engelse landschapstuin. Na een herbestemming als jeugdherberg, werd het complex in 1994 volledig gerestaureerd. Sindsdien is het in gebruik als hotel en congrescentrum.

Lichtbak met lover

Voor de luxueuze boardroom, capaciteit circa 14 personen, werd een ruimte op de voormalige zolderverdieping gereserveerd. Vlak onder de hanenbalken, achter het schuine dak. Aan Maurice Mentjens de vraag het geheel ‘duurzaam’ vorm te geven. Het grootste probleem qua ontwerp betrof het licht. “De ruimte heeft slechts drie kleine dakkapellen, waardoor er maar weinig daglicht binnenvalt. Het uitzicht over het omringende park is echter schitterend; één groene oase met romantische vijvers. Binnen het opgegeven thema, lag het dan ook voor de hand om de natuur zelf centraal te stellen.”

Een tweede bron van inspiratie betrof de Fumoir, een monumentale zaal in het kasteel met wandschilderingen van een arcadische tuin. Dat gegeven, gecombineerd met het uitzicht op het groene lover, inspireerde Mentjens om de wanden van de nieuwe vergaderruimte geheel te bekleden met een panoramische foto van het park. “Pas later hoorden we dat deze ruimte vernoemd is naar Jean Gindra, de Belgische tuinarchitect die het landschapspark in 1853 realiseerde. Zo heeft hij alsnog, min of meer toevallig, de hommage gekregen die hij verdient.”

Om uit te stijgen boven standaard fotobehang, maakte Jean Pierre Zoetbrood van XY-Dumboffice 2002 een speciale digitale bewerking. Het meer pointillistische beeld oogt als een schilderachtige interpretatie van de werkelijkheid en is uitgevoerd in een iets vergrijsde kleurtoon. Twee lichtbakken halen de afbeelding in helderder tinten weer naar voren, waardoor als het ware twee kunstmatige ramen zijn ontstaan. Een vondst die de beperkte ruimte duidelijk meer openheid en perspectief geeft.

Kringloop

Een van de aspecten van duurzaamheid is de Cradle to Cradle filosofie. Kern van dit concept is het hergebruik van materialen. Het liefst als milieuneutrale kringloop, dus zonder verspilling van grondstoffen. Omdat ook de milieubelasting van het transport wordt meegewogen, is het zaak zoveel mogelijk materialen lokaal te betrekken. Zo ontstond het idee om de grote vergadertafel van beukenhout te maken, uit eigen park. Een van de beuken stond namelijk op de nominatie om gekapt te worden. Vlak daarvoor is de nog groene boom op film vastgelegd. De pointillistische bewerking daarvan wordt nu geprojecteerd op het digitale whiteboard – het derde artificiële raam in de ruimte.

Ook de veelzijdig instelbare Mirra-stoelen (Herman Miller) werden geheel ontwikkeld volgens het Cradle to Cradle concept. Alle onderdelen zijn qua materiaal gespecificeerd en kunnen prima gerecycled worden. Dat geldt tevens voor de vloerbedekking van Desso met Cradle to Cradle keurmerk (C2C Certificering). Als interieurbouwer werd een bedrijf uit Cadier en Keer gekozen (Scheurs), dat op slechts 7 kilometer van Maastricht ligt. Waarmee ook de factor ‘transport’ beperkt is gebleven.

Bronsgroen eikenhout

Grote eyecatcher is natuurlijk de tafel met 12 ronde poten in verschillende dikten, als waren het boomstammen. Midden onder het blad bevindt zich een kabelgoot met elektrische en internetaansluitingen. De tafelbladen kunnen daarvoor, heel handig, uit elkaar worden geschoven. Op dit moment staat er nog een replica, totdat de planken van de gekapte beuk verwerkbaar zijn. Nadien verhuisd deze tijdelijke tafel naar een belendende vergaderruimte. Overigens is ook deze versie gemaakt van hout uit de regio: het ‘bronsgroen eikenhout’, zoals bezongen in het Limburgs volkslied. Op een enkel punt, de wandbekleding, moest wel een concessie worden gedaan. Het gebruikte vinyl is niet echt ‘groen’, maar door z’n extreme sterkte wel weer duurzaam. Wat nodig is ook, want vergaderruimtes worden zeer intensief gebruikt. In de praktijk wordt er van alles op de wanden geplakt. Normaal behang of schilderwerk zou dan al snel aan vervanging toe zijn. Soms telt de levensduur van een product zwaarder dan het mogelijke hergebruik.

Om het papierverbruik sowieso aan banden te leggen, werd de klassieke flip-over vervangen door een digitale variant (Smartboard). De geprojecteerde informatie wordt niet meer geprint, maar digitaal aan de deelnemers ter beschikking gesteld. Allemaal kleine stapjes, maar wel in de goede richting. Mentjens: “Je wilt voorzien in onze eigen noden,maar je moet daarbij ook de toekomstige generaties voor ogen houden. Om de C2C-gedachte te citeren: ‘We moeten uitgaan van goed en niet van minder slecht, zoals we jarenlang gedaan hebben.’ De toekomst is nu.”